FAP - Filtre à Particules - Rozdział 2

 Większość dostępnych opracowań odnosi się jedynie do filtrów cząstek stałych DPF, niektórzy autorzy natomiast utożsamiają filtry DPF z filtrami cząstek stałych FAP. Nie jest to postrzegane jako błąd, jednakże w naszym artykule chcielibyśmy wskazać istotne różnice pomiędzy tymi filtrami. Zgromadziliśmy informacje nie tylko na temat tego, czy pomiędzy DPF a FAP różnice są znaczne, lecz także sformułowaliśmy odpowiedzi na pytania, czym objawia się zapchany FAP, do czego służy płyn FAP, jak powinno wyglądać właściwie przeprowadzone czyszczenie FAP oraz jak funkcjonuje Filtre à Particules w konkretnych modelach samochodów, głównie z grupy PSA, omawiając przykład FAP Citroen C5. Wyrażamy przekonanie, że oddzielenie FAP od DPF pozwoli Ci wzbogacić oraz usystematyzować wiedzę na temat budowy filtrów cząstek stałych, kategorii ich podziału oraz metod czyszczenia FAP i DPF. Czytając artykuł, dowiesz się, czy FAP w benzynie występuje, jakim mianem określa się pokrewny mu filtr oraz jak użytkować pojazd, aby filtr cząstek stałych nie zakończył swojej pracy przedwcześnie.

Jak już wspomnieliśmy, wiele osób uważa, że filtr cząstek stałych DPF jest tym samym, co filtr cząstek stałych FAP. Warto wiedzieć, że różnica pomiędzy tymi filtrami dotyczy nie tylko nazewnictwa, ale także ich budowy i zasady działania. Kierowcy niekiedy zastanawiają się nad wyborem samochodu z filtrem cząstek stałych, prowadząc rozważania typu: DPF czy FAP – co lepsze? Odpowiedź na to pytanie dotyczące filtrów cząstek stałych nie może być jednoznaczna, gdyż składa się na nią wiele czynników dotyczących FAP i DPF, które opiszemy poniżej. Zacznijmy od podstawowej kwestii, a mianowicie od tego, jak działa DPF. Charakter pracy filtra cząstek stałych określanego mianem suchego nie jest skomplikowany. Wkład z monolitu ma strukturę kanalików, przez które filtrat może przechodzić tylko w jednym kierunku, zaś sam monolit otoczony jest kolejno powłoką katalityczną, matą ochronną oraz metalową obudową. Produkowane przez jednostkę napędową spaliny przedostają się za pomocą kanału wlotowego, a we wnętrzu samego filtra DPF zachodzi proces odfiltrowania niewielkich elementów ciał stałych, w których kryją się nie tylko cząstki węgla, ale także związki azotu, tlenki metali oraz związki węgla i wodoru, które stanowią obecnie poważną przyczynę zmian klimatycznych oraz chorób. Zaprezentowany schemat działania dotyczy również filtra cząstek stałych FAP, któremu poświęciliśmy to opracowanie. Przydatną informacją jest to, że filtry FAP określa się jako mokre. Stąd ten przymiotnik? Uzasadnienie wynika z faktu, że filtr cząstek stałych FAP montowany w samochodach z grupy PSA (Peugeot Société Anonyme) wymaga zastosowania płynu katalitycznego. Oprócz elementów identycznych, jak w DPF, w filtrach mokrych FAP odnajdziemy mieszczący kilka (2-5 l) litrów płynu katalitycznego zbiornik oraz system dostarczania płynu do filtra. Niezależnie od rodzaju filtra, należy dbać o to, aby zachowywać jego drożność oraz możliwości filtracyjne. Warto przeprowadzać regularne czyszczenie filtra FAP, wypalanie DPF na postoju bądź podczas jazdy, albo korzystać z usług serwisów zajmujących się diagnostyką i regeneracją filtrów cząstek stałych. Wśród różnic pomiędzy DPF a FAP warto wymienić także żywotność filtra, która jest dłuższa w przypadku DPF. Jeśli chodzi o jazdę po mieście, FAP Citroen C5 oraz każdy filtr mokry w innych modelach sprawdzi się lepiej niż DPF, gdyż filtry suche są dedykowane pojazdom, które częściej pokonują długie dystanse, poruszając się po drogach szybkiego ruchu. Warto dokonać również pewnego rozgraniczenia, gdyż zasadniczo nie mówi się o montowaniu FAP w benzynie. Do silników benzynowych przeznaczone są wspomniane już filtry GPF. W samochodach marek Opel, Vauxhall, DS, Citroen oraz Peugeot odnajdziemy na przykład silnik 1.6 Hdi, a FAP stanowi jego wyposażenie wpływające na ochronę środowiska oraz spełnianie obowiązujących norm czystości. Ostatnie zdania tej części artykułu poświęcimy początkom zastosowania filtra cząstek stałych FAP bądź DPF – od kiedy jest montowany? Przyjmuje się, że montaż tych filtrów zapoczątkowano już w 1996 roku, natomiast obowiązek posiadania filtrów datuje się na rok 2007.

Płyn FAP

Zaakcentowaliśmy już, że filtry cząstek stałych mogą działać jedynie dzięki dostarczaniu optymalnie generowanych dawek specjalnego płynu katalitycznego, którego właściwości i funkcje scharakteryzujemy poniżej. Często wśród kierowców pojawiają się zapytania o to, jaki płyn FAP do Citroena C4 Picasso albo jak dolać płyn do FAP Peugeot 207. Poniżej opracowaliśmy dotyczące płynu Eolys wskazówki, które są dopasowane do wszystkich modeli pojazdów marek grupy PSA wyposażonych w filtr mokry cząstek stałych FAP. Płyn katalityczny to bardzo dobry wynalazek, zwłaszcza gdy samochodem wyposażonym we francuski silnik poruszamy się głównie na krótkich odcinkach jazdy po mieście. W filtrze FAP Citroen C5 albo w innych modelach przedstawicieli Peugeot Société Anonyme, płyn Eolys wymieszany z paliwem wpływa na obniżenie temperatury niezbędnej do realizacji procesu wypalania sadzy. Zważając na to, że płyn katalityczny warunkuje wystąpienie różnicy około 200 stopni, w filtrach FAP dopalanie cząstek węgla zachodzi nawet podczas eksploatacji samochodu w mieście. Kierowców, którzy zdają sobie sprawę z tego, że wymiany płynu są konieczne, często interesują podstawowe kwestie na temat płynu Eolys – na ile starcza oraz jak sprawdzić poziom płynu Eolys w zbiorniku. Producent deklaruje, że 1 litr płynu katalitycznego to ilość wystarczająca do pokonania maksymalnie 50 000 kilometrów. Sprawdzenie poziomu płynu katalitycznego jest zazwyczaj dość skomplikowane, gdyż jego zbiornik jest montowany w trudno dostępnym miejscu, natomiast komunikat na temat tego, że płyn kończy się, z pewnością zauważymy na desce rozdzielczej. Jak dolać płyn do FAP Peugeot 3008 bądź do innego modelu Peugeot, Opla, Citroena czy DS? Jest to niełatwe zadanie, a uzupełnienie poziomu płynu katalitycznego najlepiej przeznaczyć fachowcom w serwisie. Co ważne, oprócz dolania Eolys do zbiornika, należy dokonać zmian w programowaniu komputera pojazdu. Płyn FAP Peugeot 508 i cena, jaką musimy zapłacić za uzupełnienie zbiornika i przeprogramowanie komputera, to także jedna z kluczowych kwestii interesujących właścicieli samochodów francuskiej produkcji. Silnie toksyczna substancja z dodatkiem ceryny o właściwościach katalitycznych jest sprzedawana w cenach z przedziału 150-250 złotych za litr, w zależności od rodzaju opakowania płynu. Uzupełnienie poziomu płynu katalitycznego to kwestia indywidualna dla każdego serwisu, jednakże można ująć, że przedział cenowy, w którym się mieści, to 500-700 złotych. Czy płyn Eolys 176 ma zamiennik? Okazuje się, że współcześnie płynem stosowanym zamiennie w nowoczesnych pojazdach jest Infineum, który wykazuje takie same właściwości, co Eolys, będąc jego pokrewnym rodzajem.

FAP Citroen C5

Model Citroena, który często możemy dojrzeć na drogach w kraju, to właśnie C5. Z racji tego, że koncern Citroena przynależy również do grupy PSA, w pojazdach tych znajdziemy filtry cząstek FAP, które obecnie są obowiązkowym elementem pojazdu, aby mógł on spełniać normę EURO VI. Citroen C5 i DPF to niewłaściwe sformułowanie, gdyż w tym modelu znajdziemy mokry filtr FAP. Wiemy już, jak działa filtr wspomagany płynem katalitycznym oraz jakie są cechy charakterystyczne FAP, teraz natomiast skoncentrujmy się na krótkim opisie Citroena C5. Pierwszy raz ukazano go światu motoryzacji w 2000 roku, a na polskich drogach możemy aktualnie dostrzec modele zarówno kombi, jak i liftback. Filtr FAP Citroen C5 2.0 HDI to tylko jedna z możliwych kombinacji FAP z dieslem w tym modelu, gdyż w C5 możemy znaleźć również silniki wysokoprężne 2.2 16V HDI dla manualnej skrzyni biegów oraz 2.2 16V Hdi dla automatu. Citroen 2.0 HDI i opinie na jego temat budzą zaufanie licznych klientów. Zadbany samochód o dużym, wygodnym wnętrzu może niezawodnie służyć nam przez lata, o ile będziemy dokładać starań do jego rozsądnego użytkowania. Oprócz wymian oleju, zużywających się części oraz filtrów, Citroen C5 i płyn do filtra FAP to ten rodzaj współpracy mechanizmów, który powinien być regularnie kontrolowany. Model 2.2 bądź 2.0 HDI 136 bez FAP może wiązać się z problemami podczas kontroli drogowej bądź w okolicznościach wizyty na stacji diagnostycznej, natomiast zaniedbania w zakresie uzupełnienia płynu mogą oznaczać konieczność zakupu nowego filtra, gdyż poprzedni bez dodatku Eolys bądź Infineum najpewniej ulegnie destrukcji. Citroen C5 FAP forum to miejsce w sieci, w którym możesz znaleźć wiele przydatnych wskazówek na temat użytkowania tego pojazdu z filtrem oraz tego, jak przeprowadzić wypalanie filtra cząstek stałych Citroen C5. Zachęcamy także do konsultacji i serwisowania FAP u specjalistów, których bogata wiedza pozwoli na zachowanie żywotności filtra cząstek stałych na tysiące kilometrów.

1.6 HDI 110

W kontekście omawiania pracy i właściwości filtrów cząstek stałych FAP warto poświęcić odrębną część artykułu silnikom 1.6 HDI 100. Opinie na ich temat oraz prowadzone badania wskazują, że są to jedne z najwytrzymalszych oraz najpopularniejszych jednostek napędowych projektu Rudolfa Diesla. Dlatego też liczba pojazdów wyposażonych w 1.6 HDI 100 jest naprawdę imponująca, podobnie jak wersji 1.6 HDI 90KM. Opinie o tej jednostce napędowej charakteryzującej się nieco słabszymi parametrami również są bardzo pozytywne. Dzięki znacznej popularności tych jednostek napędowych możemy znaleźć niedrogie części zamienne w przypadku awarii, jednakże żywotność silnika 1.6 HDI zasługuje na uwagę kierowców. Opisywany model jednostki napędowej spotkamy w samochodach takich jak wspomniany już Citroen C5, niektórych pojazdach marki Volvo, w Suzuki SX4, Mini II, pojazdach marki Peugeot oraz w wybranych Fordach i Mazdach. Zarówno konserwacja samego silnika, jak i współpracującego z nim filtra cząstek stałych FAP, nie są skomplikowane. Czyszczenie FAP 1.6 HDI bądź wypalanie FAP 1.6 HDI to skuteczne działania, które można przeprowadzić w specjalizujących się w diagnostyce i regeneracji serwisach. Pracę filtra cząstek stałych w silniku, który opisujemy, także obowiązkowo wspomaga płyn do FAP, koszty napraw i wymian eksploatacyjnych w modelu są jednak zazwyczaj bardzo korzystne.

Zapchany FAP

Zasada działania filtra cząstek stałych FAP jest nam znana w rozumieniu ogólnym oraz w odniesieniu do najpopularniejszego modelu i jednej z najczęściej występujących jednostek napędowych HDI. Pora zatem na zapoznanie się z tym, jakie są pierwsze objawy zapchanego FAP. Podpowiadamy, że ich identyfikacja jest zbliżona to tego, po czym poznać, że DPF jest zapchany. Jeśli w mokrym filtrze nagromadziło się zbyt wiele sadzy oraz innych cząsteczek przyjmujących postać ciał stałych, z pewnością zauważymy charakterystyczne dla tej sytuacji objawy. Wskutek zatkania drożności filtra cząstek stałych, spaliny nie mają drogi ujścia, a to prowadzi do powstawania nieszczelności w układach pojazdu. Samochód zasygnalizuje nam to poprzez aktywowanie kontrolki FAP, znacznymi spadkami mocy, spowolnioną pracą i reakcjami jednostki napędowej oraz uruchomieniem trybu awaryjnego. W obliczu tego typu objawów szybko można wywnioskować, że jazda na zapchanym FAP nie jest dobrym pomysłem, ponadto zapchany FAP kopci, co może wzbudzić zainteresowanie funkcjonariuszy podczas kontroli drogowej. Filtr cząstek stałych i cena za wyczyszczenie go to nadal koszty znacznie niższe od zakupu nowego zamiennika, warto zatem zapoznać się z ofertą serwisu autoryzowanego w zakresie regeneracji filtrów cząstek stałych. Warto również wiedzieć, jak samemu wyczyścić FAP, gdyż jest to możliwe. Mamy tu na myśli dopalanie sadzy. Informacje na temat tego procesu znajdziesz w kolejnych częściach opracowania.

Czyszczenie filtra FAP

Kolejne zagadnienie o dużym znaczeniu dla użytkowników diesli z filtrem FAP to kwestie związane z czyszczeniem omawianych filtrów. Czy możliwe jest czyszczenie filtra FAP domowym sposobem i jak usunąć popiół z FAP? Filtr cząstek stałych może ulegać zapchaniu, co jest przyspieszone tankowaniem złej jakości oleju napędowego, brakiem dbałości o częste wymiany oleju czy jazdą samochodem tylko i wyłącznie na krótkich odcinkach. Wówczas satysfakcję z jazdy odbierają nam objawy zapchanego filtra FAP. O tym, że mamy poważnie zanieczyszczony filtr cząstek stałych, kontrolka powinna nas natychmiastowo powiadomić. Zgodnie z założeniami deklarowanymi przez producenta, filtry cząstek stałych FAP są elementami, które się zużywają, natomiast po wyeksploatowaniu należy wymienić je na nowe, co wiąże się z kosztami rzędu kilku tysięcy złotych. Filtr cząstek stałych i cena za nowy FAP to czynniki, które mogą zniechęcać do zakupu pojazdów wyposażonych w ten system oczyszczania spalin. W trakcie użytkowania FAP warto pamiętać o dopalaniu sadzy, gdyż jest to metoda, dzięki której filtr będzie prawidłowo funkcjonował maksymalnie długo. Dopalanie pasywne, czyli wypalanie sadzy podczas jazdy jest realizowane w filtrach FAP nawet w mieście, jednakże od czasu do czasu warto udać się naszym pojazdem w trasę, na której przez około 20 minut będziemy mogli generować wysokie prędkości i obroty silnika. Tak możemy efektywnie wyczyścić FAP domowym sposobem, czyli na własną rękę. Dopalanie sadzy nie wystarczy jednak w sytuacji, gdy w filtrze gromadzi się popiół. Zapchany popiołem FAP kwalifikuje się jedynie do demontażu i oddania do serwisu, gdzie jest możliwa regeneracja filtra cząstek stałych, polegająca na wypłukaniu z wnętrza kanalików nagromadzonych osadów. Dlaczego warto poddawać regeneracji filtr cząstek stałych? Cena tego zabiegu często jest kilkukrotnie niższa od zakupu nowego FAP, natomiast skuteczność czyszczenia sięga ponad 90%.

FAP w benzynie

Wróćmy jeszcze na chwilę do kwestii, w jakich silnikach jest filtr cząstek stałych. Znajdziemy go nie tylko w dieslach, ale także w benzynie, jednakże nie możemy wówczas mówić o obecności filtra DPF ani FAP, lecz GPF – Gasoline Particular Filter. Zatem, jeśli mamy na myśli na przykład filtr cząstek stałych benzyna – Ford, z pewnością chodzi o GPF. Jak działa ten rodzaj filtra w silniku benzynowym? Jego funkcje są takie same, jak wśród dieslowskich odpowiedników, gdyż GPF także ma za zadanie zatrzymywać w kanalikach monolitu cząsteczki ciał stałych o wysokim poziomie szkodliwości. Mimo wszystko licznym kierowcom ciężko przestawić się na odmienne nazewnictwo, z tego powodu właśnie rodzą się pytania typu: DPF w benzynie – od kiedy jest obowiązkowy bądź jak wygląda czyszczenie GPF benzyna. Pozostaniemy jednak konsekwentni, udzielając odpowiedzi, że GPF w silniku benzynowym jest montowany od roku 2014, natomiast za obowiązkowy element decydujący o zachowaniu norm czystości spalin uznaj się go od roku 2018. W przypadku GPF, problemy wynikające z faktu są zbliżone do możliwych kłopotów z DPF czy FAP. Należy uważać, aby przez nieodpowiednie użytkowanie pojazdu filtr nie został zatkany przez zanieczyszczenia powstające w rezultacie spalania w silniku paliwa. Filtr cząstek stałych w benzynie i opinie na jego temat dopiero się klarują, gdyż jest to stosunkowo młody wynalazek. Aktualnie tworzy się wiele zapytań o GPF filtr, a Wikipedia to dawka teorii, którą warto uzupełnić praktycznymi informacjami zaczerpniętymi od specjalistów w zakresie diagnostyki oraz regeneracji filtrów cząstek stałych.

FAP – podsumowanie

Mamy nadzieję, że filtry cząstek stałych FAP nie stanowią już tajemnicy owianej legendą o konieczności ponoszenia wysokich kosztów naprawy. Warto wiedzieć, jak działa filtr cząstek FAP, jakiego rodzaju płyn ma właściwości katalityczne i co to oznacza, a także czym różni się FAP od filtra DPF czy GPF. Bardzo istotne jest to, aby podejmować reakcję od razu, gdy zaniepokoją nas objawy zatkanej przepustowości filtra, a także, aby wyrabiać taki styl jazdy, który nie będzie wiązał się z dodatkowym obciążaniem silnika czy filtra cząstek stałych.